Долоодугаар хичээл

ЯПОН ХЭЛНИЙ ҮЙЛ ҮГ

Аливаа хэлэнд үйл үг маш чухал үүрэгтэй. Үйл үггүйгээр, үйл үгийг тогтоохгүйгээр, харилцана, ойлголцоно гэж байхгүй. Япон хэлний нэр, үйл үг, үгүүлбэрийн байрлал бол монгол хэлтэй эгээ адилхан учраас монгол хүнд маш ойлгомжтой, амархан. Мөн бие, тоо, хүйсээр хувирдаггүйгээрээ ижил аж. Хамгийн гол нь үйл үгээ цээжилэх хэрэгтэй. Япон хэлний үйл үгийг үндсэнд нь гурван бүлэгт хуваадаг аж.

Нэгдүгээр бүлэг буюу -u төгсгөлтэй үйл үг:

Үүнийг үйл үгийн үндсэн хэлбэр буюу толь бичгийн хэлбэр гэх бөгөөд Godandoushi буюу Godan үйл үг гэж нэрлэдэг.

• hanasu - ярих, хэлэх
• kaku - бичих
• kiku - сонсох
• matsu - хүлээх
• nomu - уух

Хоёрдугаар бүлэг буюу iru and eru төгсгөлтэй үйл үг:

Энэ нь мөн үйл үгийн үндсэн хэлбэр бөгөөд Ichidan-doushi буюу Ichidan үйл үг хэмээн нэрлэдэг аж.

Iru төгсгөлтэй үйл үг:

• kiru - өмсөх
• miru - харах
• okiru - босох
• oriru - буух
• shinjiru - итгэх

Eru төгсгөлтэй үйл үг:

• akeru - нээх, онгойлгох
• ageru - өгөх
• neru - унтах
• taberu - идэх

Зарим дүрэм бус үйл үг бий. Доорх бүлэг үгс нэгдүгээр бүлэгт хамаарах боловч iru болон eru – ээр төгсөж байна гэж үздэг.

• hairu - орох
• hashiru - гүйх
• iru хэрэг болох
• kaeru буцах,
• kagiru хязгаарлах
• kiru таслах, хэрчих,
• shaberu чалчих, ярих
• shiru мэдэх

Гуравдугаар бүлэг: Дүрэм бус үйл үг

Япон хэл kuru - ирэх буюу suru - хийх хэмээх утгатай зөвхөн хоёрхон дүрэм бус үйл үгтэй. Suru хэмээх үйл үгийг их хэрэглэдэг. Монгол хэлээр бол хийх, тэгэх ингэх гэсэн шиг утгатай. Мөн маш олон нэр үгтэй нийлж үйл үгийн утга бүтээдэг. Ялангуяа хятад хэлний болон барууны хэлнүүдийн харь үгтэй хорших нь их гэнэ. Жишээ нь:

• benkyousuru - сурах
• ryokousuru - аялах
• yushutsusuru - экспортлах
• dansusuru - бүжиглэх
• shanpuusuru - шампундах