ФРАНЦЫН ДОРНО ДАХИНЫ ХЭЛ ИРГЭНШЛИЙН ҮНДЭСНИЙ ДЭЭД СУРГУУЛЬТАЙ ХАМТЫН АЖИЛЛАГААНЫ ГЭРЭЭ ҮЗЭГЛЭЛЭЭ.

МУИС-ийн захирал профессор Санжбэгзийн Төмөр-Очир 2012 оны 5 дугаар сарын 25 нд Францын дорно дахины хэл иргэншлийн үндэсний дээд сургуулийн захирал профессор, монголч эрдэмтэн Жак Легрантай хоёр их сургуулийн хамтын ажиллагааны гэрээнд гарын үсэг зурлаа.

Өнгөрсөн оны 5 дугаар сард С.Төмөр-Очир тэргүүтэй төлөөлөгчид Европын холбооны улсуудын их дээд сургуулиар ажлын айлчлал хийх явцад тус сургуультай хамтын ажиллагааны гэрээг шинэчлэн байгуулах санал тавьсан билээ.

Олон улсын хэмжээнд ИНАЛКО хэмээх нэрээрээ алдаршсан тус дээд сургуулийг анх Колбэрт гэдэг хүн 1669 онд  залуучуудын хэлний сургууль нэрээр байгуулсан бөгөөд 1795 онд дорно дахины хэлний тусгай сургууль, 1795-1824 онд анхны ерөнхийлөгчийн нэрэмжит сургууль байгаад хэд хэдэн удаа нэрээ сольсоор 1971 оноос дорно дахины хэл иргэншлийн дээд сургууль нэртэй болжээ. Энэхүү дээд сургууль нь үндэсний хэмжээнд европ, азийн 93 хэл, соёл заахаас гадна газарзүй, түүх, улс төр, эдийн засаг, нийгмийн  нөхцөл байдлын судлагаа хийдэг нэр хүндтэй томоохон их сургууль билээ.

Өөр нэг онцлог бол энэ их сургууль Францын монгол судлалын нэг гол төв бөгөөд МУИС-ийн үе үеийн эрдэмтэн багш нар энд ажиллаж, францын залуу монгол судлаачдыг бэлтгэхэд гар бие оролцож ирсэн арвин туршлагатай. Мөн тус сургуулийн монгол судлаачид олон арван алдартай бүтээлүүдийг туурвиж, сургалт судалгааны ажлыг тасралтгүй явуулж ирлээ.

Тус сургууль МУИС-тай хоёр дахь удаагаа хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулж байгаа бөгөөд эхний гэрээг 1996 онд Парис хотноо байгуулж тухайн үеийн Монгол Улсын элчин сайд Х.Бэхбат, тус их сургуулийн дарга Андрэ Буржэй нар гарын үсэг зурж байсан бол энэ удаагийнхийг тус их сургуулийн захиралууд МУИС дээр албан ёсоор зурж цаашдын хамтын ажиллагааг шинэ нөхцөл байдалд эрчимжүүлэх талаар дэлгэрэнгүй санал солилцлоо.

Энэхүү гэрээ нь 5 жилийн хугацаатай бөгөөд гагц хоёр талын монгол судлалын чиглэлийн хамтын ажиллагаа биш дорно дахины хэл соёлын судлагаа, түүнээс гадна франц хэл соёлын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхэд чиглэж байгаагаараа онцлог боллоо. Үүнд монгол франц хэл заах арга, монгол судлалын чиглэлээр хамтарсан судалгааны төсөл хэрэгжүүлэх, багш, эрдэм шинжилгээний ажилтан, оюутан солилцох, тэдгээрийн кредит үнэлгээг харилцан хүлээн зөвшөөрөх, ази дорно дахины чиглэл, гадаад хэл заах аргын асуудлаар эрдэм шинжилгээний хурал, симпизиум, семинар, форум хамтран зохион байгуулах, оролцох, зэрэг олон асуудал тусгагдлаа.

Энд зориуд цохон тэмдэглэх өөр нэг онцлог бол тус их сургуулийг францад төдийгүй олон улсын хэмжээнд нэр хүндтэй монголч эрдэмтэн Жак Легран гуай өөрөө удирдаж байгаа нь тус хоёр их сургуулийн хооронд хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх, эрчимжүүлэх ялангуяа монгол судлалаар үр бүтээлтэй хамтран ажиллах сайхан нөхцлийг бүрдүүлж  байгаа юм. Профессор Ж.Легран гуайн өөрийн нь хошигнон хэлснээр “алтан гадастай монголч олон байж магадгүй, харин нэр хүндтэй  их сургууль удирдаж байгаа монголч эрдэмтэн үнэхээр цөөн” билээ.

Гарын үсэг зурах ёслолд МУИС-ийн дэд захирал д-р А.Галтбаяр, Монгол хэл, соёлын сургуулийн захирал профессор Ж.Баянсан, Монгол судлалын хүрээлэнгийн гүйцэтгэх захирал д-р Ж.Бат-Ирээдүй, ГХСС-ийн Франц хэлний тэнхимийн эрхлэгч д-р Б.Алтангүл нар болон албаны бусад хүмүүс байлцлаа.

Ж.Бат-Ирээдүй (МСХ)

ХАНГУК ГАДААД СУДЛАЛЫН ИХ СУРГУУЛИЙН ЕРӨНХИЙЛӨГЧ АЙЛЧИЛЛАА

МУИС-ийн захирал профессор С.Төмөр-Очирын урилгаар 2012 оны 5 дугаар сарын 22-26 нд БНСУ-ын Хангук Гадаад Судлалын Их Сургуулийн Ерөнхийлөгч Парк Чүл МУИС-д ажлын айлчлал хийлээ. Айлчлалын бүрэлдэхүүнд дотоод ажлын албаны дарга, профессор Тае-Еоб Жанг, монгол хэлний тэнхимийн эрхлэгч, профессор Д.Отгонцэцэг, хатагтай Парк Чүл нар багтжээ.

1954 онд байгуулагдсан гадаад судлалаар улсдаа тэргүүлэх зэргийн энэ их сургууль Сөүл, Ёнгин, Сонгдо зэрэг гурван кампусд, 10 коллеж, 42 тэнхим, 8 эрдмийн сургууль, 3 төв, 27 хүрээлэн, 620 багш, 200 орчим гадаадын мэргэжилтэн багштайгаар 24 мянга шахам баклаварын, 4000 шахам мастер, докторын,  1000 гаруй гадаадын оюутанд  дэлхийн 45 орны хэл соёл зааж, даяаршлын зууны Солонгосын болон гадаад орнуудын дипломат, гадаад харилцааны ажилтан нарыг бэлтгэдэг томоохон их сургууль болоод байна. Дэлхийн 76 орны 400 шахам их сургуультай хамтын ажиллагааны гэрээтэй бөгөөд төгсөгчдийн тоо нь 100 мянга хол давжээ.

Тус их сургууль англи хэл, өрнөдийн болон дорны хэлнүүд, хятад хэл, япон хэл, нийгмийн ухаан, бизнес эдийн засаг, бизнесийн удирдлага, боловсрол судлал, олон улсын харилцаа, хүмүүнлиг, аман ба бичгийн орчуулга, төв ба зүүн европ судлал, хэл утга зохиол судлал, эдийн засаг бизнес, байгалийн шинжлэх ухаан, инженерчлэл, олон улсын спорт, чөлөөт цаг зэрэг чиглэлээр сургалт явуулдаг байна.

Ерөнхийлөгч Парк Чүл 2006 онд 8 дахь ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон бол 2010 оны 3 дугаар сараас 9 дэх ерөнхийлөгчөөр дахин сонгогдож тус их сургуулийг 2016 хүртэл хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөг батлаж Солонгосын топ глобаль их сургууль болох зорилт тавин ажиллаж байгаа юм байна. Тус их сургууль 2011 оны Азийн Их сургуулиудын зэрэглэлээр Солонгосдоо 1-р байр, Азид 11 дүгээр байранд ордог байна.

Тэрбээр гадаад орны хэл соёлын судалгааг өргөжүүлэх, нэмэгдүүлэх зорилтын хүрээнд одоогоос 4 жилийн өмнө тус их сургуульд Монгол хэлний тэнхимийг санаачлан байгуулсан нь БНСУ-д монгол судлалын салбар байгуулсан хоёр дахь их сургууль болсон бөгөөд    ирэх жил анхны төгсөлтөө хийх гэж байна. Энэ их сургуулийн өөр нэг онцлог бол монгол судлалын салбараа монгол эрдэмтнээр удирдуулдаг бөгөөд МУИС, Сөүлийн Их Сургуулийн төгсөгч д-р профессор Дамдинсүрэнгийн Отгонцэцэг сүүлийн гурван жил тус салбарыг удирдаж байна.

МУИС-тай 2006 онд хамтын ажиллагааны гэрээнд гарын үсэг зурж энэ хүрээнд багш оюутны солилцоог хөгжүүлж олон арван оюутан ялангуяа солонгос хэл соёлын чиглэлээр суралцсан бол МУИС-ийн эрдэмтэн багш нараас тус сургуульд уригдан ажиллаж байна. Одоо тус их сургуульд МХСС-ийн багш д-р Г.Галбаяр, Ц.Сувд нар урилгын профессороор ажиллаж буй.

Ерөнхийлөгч Парк Чүлийн айлчлалын явцад тэрбээр захирал С.Төмөр-Очир, МХСС, ГХСС, Монгол судлалын хүрээлэнгийн удирдлага, эрдэмтэн багш нартай уулзаж, сургуулийн орчин, нөхцөл байдалтай танилцаж цаашид монгол судлалын салбараа өргөтгөх, хамтарсан эрдэм шинжилгээний хурал зохион байгуулах, мастер докторын сургалт нээхэд туслалцаа авах, солонгос хэл соёлын сургалтын нөхцөл байдлыг сайжруулахад дэмжин туслалцах чиглэлээр санал солилцлоо.

Айлчлалын явцад ерөнхийлөгч Парк Чүл Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдод бараалхаж, их сургуулиудын хамтын ажиллагаа, монгол судлалыг хөгжүүлэх талаар санал солилцов.

Мэдээ бэлтгэсэн Ж.Бат-Ирээдүй (МСХүрээлэн)

ЯПОНЫ МОНГОЛ СУДЛАЛЫН ТОКИОГИЙН БАГА ХУРАЛ

Японы Монгол судлалын холбоо (ЯМСХ) бол Японы монголч эрдэмтэдийг эгнээндээ нэгтгэдэг, идэвхитэй байнгын үйл ажиллагаа явуулдаг олон нийтийн байгууллага билээ. Тус холбооноос жилд хоёр удаа монгол судлалын хаврын ба намрын монгол судлалын бага хурлыг зохион байгуулдаг тогтсон уламжлалтай юм. Энэ удаагийн хаврын бага хурал Токио хотноо Шовагийн эмэгтэйчүүдийн их сургуульд боллоо. Шовагийн эмэгтэйчүүдийн их сургуульд монгол хэл шинжллэл судлаач профессор Хөхбаатар олон арван жил ажиллаж байгаа бөгөөд тэрбээр уг хурлын ерөнхий зохион байгуулагчаар ажиллалаа.

Уг хуралдааныг Чингис хааны мэндэлсний 850 жил, Япон Монголын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 40 жилийн ойд зориулсан бөгөөд хурлыг тус холбооны ерөнхийлөгч, монголч эрдэмтэн, профессор Масарү Хашимото нээж мэндчилгээ дэвшүүлэн үг хэллээ. Дараа нь тус холбооны нарийн бичгийн дарга Осакагийн Их Сургуулийн профессор Ш.Шиотани өнгөрсөн оны санхүүгийн тайлан тавьж танилцууллаа.

Тус холбооны удирдах зөвлөлийн тэргүүлэгчид өөрсдийн ажилладаг их сургуульд жил бүр ээлжлэн зохион байгуулдаг энэ бага хурал өөрийн гэсэн дэг жаяг, үйл ажиллагааны бодлого чиглэлтэй билээ. Үүнд тус бага хуралд монгол судлалын залуу, дунд, ахмад үеийн эрдэмтэдийг оролцуулах, тэдний хамгийн сүүлийн үеийн шинэхэн судалгааг сонсохыг хүсдэг бол мөн монгол судлалын салбар бүрийг хамаарахыг хичээж, мөн гадаадын монголч эрдэмтэн, судлаачдаас оролцуулах сонирхолтой байдаг юм.

МУИС-ийн Монгол судлалын хүрээлэнгээс тус их сургуулийн монгол судлаач эрдэмтдийг гадаад орнуудад болж байгаа эрдэм шинжилгээний хурал, симпиозум, семинар, зөвлөгөөнд оролцуулахыг дэмжиж, туслах, танилцуулах бодлого барьж байгаа бөгөөд энэ удаагийн хуралд тус их сургуулийн түүхийн тэнхимийн багш д-р С.Отгонжаргал оролцож, “Японы монголч эрдэмтдийн дэвшүүлж буй шинэ шинэлэг санаа ХХ зууны Монголын түүхийн зангилаа асуудалд” сэдвээр илтгэл хэлэлцүүлэв.

Тус бага хуралд японы монголч эрдэмтэдээс гадна Япон улсад түр хугацаагаар ажиллаж байгаа монголын болон гадаадын монгол судлаач эрдэмтэд  О.Батсайхан (Япон сангийн зочин профессор), Ч.Дашдаваа (Тохокугийн Их Сургуулийн зочин профессор), С.Чулуун (Осакагийн Угсаатны зүйн музейн зочин профессор), Д.Заяабаатар (Осакагийн Их Сургуулийн зочин профессор), Т.Мөнхцэцэг (Токиогийн Гадаад судлалын их сургуулийн зочин профессор), Чойралжав (Өвөр Монгол), Мэнг Сонг-Лин (Солонгос), Ольга А Шагланова (ОХУ, Япон сангийн зочин судлаач), Д.Хишигжаргал (Нихонмацүгийн сургалтын төв), Х.Дэлгэрмаа (Японы гадаад харилцааны яамны хэлний төв) Ж.Бат-Ирээдүй (МУИС) нарын зэрэг олон эрдэмтэн судлаач, багш нар оролцлоо.

Японы Монгол Судлалын Холбооны ирэх намрын хуралдаан 11 дүгээр сарын 17 ны хагас сайн өдөр Шикокү арлын Эхимэ Их Сургуульд болно.

Мэдээ бэлтгэсэн Ж.Бат-Ирээдүй (МСХүрээлэн)