Ж.Бат-Ирээдүй: "АВСТРАЛИД МОНГОЛ СУДЛАЛ ХӨГЖИНӨ"

АВСТРАЛИЙН ҮНДЭСНИЙ ИХ СУРГУУЛЬД

МОНГОЛ СУДЛАЛЫН ХУРАЛ БОЛЛОО

 (c) J.Bat-Ireedui

Янз бүрийн учир шалтгааны улмаас гадаадын монгол судлалын төвүүд зарим газар хумигдаж байгаа ч дэлхийн зарим томоохон их сургуулиудад шинээр үүд хаалгаа нээж, зарим их сургуулиудад сэргээн байгуулах асуудал яригдсаар байна. Үүний нэг нь Австралийн Үндэсний Их Сургууль (АҮИС)-д энэ оны эхээр байгуулагдсан Монгол судлалын төв билээ. Тус төв нь АҮИС-ийн Ази, Номхон далайн коллежийн Түүх, соёл, хэлний сургуулийн харьяа бөгөөд тус төвийг байгуулахад тус сургуулийн захирал, профессор Кент Андерсон болон монгол судлаач Ли Нарангоо, Монгол Улсаас  Австрали Улсад суугаа анхны Элчин Сайд Цэрэндоржийн Жамбалдорж нар сэтгэл нийлэн санаачилж, хүч нийлүүлэн хичээнгүйлэн зүтгэжээ. 

 Хурлын төлөөлөгчид

Сүүлийн жилүүдэд Монгол Австралийн харилцаа мэдэгдэхүйц идэвхижиж байгаа бөгөөд уул уурхайн чиглэлийн үндэсний томоохон компаниуд Монголд орж ирсэн нь хоёр орны харилцаа нийгэм, эдийн засаг, соёлын талаар бүх талаар хөгжихөд хүчтэй нөлөө үзүүлж байна. Австрали Монголын боловсролын харилцаа ч улам өргөжиж, Монголын залуу үеийнхэн Австралийн Их дээд сургуульд тус улсын хөрөнгө зардлаар сурч боловсорч байна.

Тус монгол судлалын төв нь АҮИС-ийн монгол судлаачдыг өөртөө татаж байгаа хөгжүүлэхийн төлөө байгаа бөгөөд монголын түүх, соёл, хэл, археологи, антропологийн чиглэлийн эрдэмтэн, судлаачдыг нэгтгэж байна. Энэ сарын 25-26 нд тус төв анхныхаа нээлттэй  эрдэм шинжилгээний олон улсын хурлыг хийсэн бөгөөд уг хуралд Австрали, Монгол, Япон, АНУ, Хонг Конгийн эрдэмтэд оролцож Монголын түүх, хэл, соёл, урлаг, антропологи, эдийн засаг, улс төр, боловсрол, нийгмийн антропологийн чиглэлээр илтгэл хэлэлцүүллээ. Тус хурал дээр АҮИС-д насаараа ажилласан хүндэт профессор, нэрт монголч, монголын нууц товчоо судлаач Игорь Дэ Рахевилз гуай “Миний олон жилийн өмнөөс АҮИС-д монгол судлалын төв байгуулах хүсэл мөрөөдөл өнөөдөр биелэж, бидний анхны хурал маш өргөн хүрээнд болж байгаад сэтгэл нэн ханамжтай баярлаж байна” хэмээн мэдэгдлээ. 

 Хурлын завсарлагаар

Тус хуралд МУИС-иас Антропологийн Тэнхимийн эрхлэгч, профессор Д.Түмэн, МСХ-гийн гүйцэтгэх захирал д-р Ж.Бат-Ирээдүй, ШУА-ийн ОУСХ-гийн профессор О.Батсйхан нар оролцож Монгол дахь монголын судлал , түүх, антропологийн судалгаа, эрэл хайгуул, олдоцын талаар илтгэл хэлэлцүүллээ. Мөн Австралийн Их Сургуулиудад ажиллаж, суралцаж байгаа Монголын залуу үеийнхэн олноор ирж илтгэл хэлэлцүүлсэн нь Монголын судлалын судалгаа шинжилгээний өргөн хүрээг хамарч, ирээдүйд АҮИС-д монгол судлалын хүчтэй төв бий болох итгэл найдвар байгааг харууллаа.

Мөн хурлын үеэр МУИС, АҮИС-ийн хооронд хамтын ажиллагааг идэвхижүүлэх талаар албаны хүмүүстэй санал солилцож, МУИС, АҮИС-ийн хамтын ажиллагааны үндсэн гэрээний хүрээнд хоёр их сургуулийн хооронд оюутан, багш, эрдэмтэн судлаач солилцох гэрээнд даруй гарын үсэг зурахаар тогтлоо. Мөн монгол судлалын чиглэлээр хамтын ажиллагааны төсөл хэрэгжүүлэх, МУИС, АҮИС, Индианагийн Их Сургуулийн монгол хэлний гурвалсан аудио сургалт явуулах, археологи, антропологийн хамтарсан судалгаа хийх, олдворыг шинжлэн судлах талаар хамтран ажиллахаар тохиролцлоо.