Антибиотикоос аль болох татгалз

Антибиотик байнга хэрэглэх нь хөхний хорт хавдар тусах магадлалыг хоёр дахин нэмэгдүүлдэг гэсэн дүгнэлтийг АНУ-ын Вашингтоны их сургуулийн судлаачид хийжээ. Судалгаанд 10 мянга гаруй эмэгтэйн өвчний түүхийг ашиглажээ. 500 гаруй өдөр антибиотик уусан буюу 25 удаагийн курс эмчилгээ хийлгэсэн эмэгтэйчүүдийн дунд хөхний хорт хавдар  тусах магадлал огт хэрэглэдэггүй хүнийхээс  наад зах нь хоёр дахин их байжээ. Антибиотик хэрэглэж байсан эмэгтэйчүүдийн хорт хавдарыг ихэвчлэн эмчилж чаддаггүй байна.

С.Дэлгэр, “Өнөөдөр” сонины 2004 оны №046

Америкаас алмас олджээ.

Америкийн Жоржи уулнаас анчид хүн дүрст нэгэн амьтан олжээ. Бие нь улаан шаргал битүү үстэй, 2.5 см өндөртэй энэ амьтныг шинжээчид одоогийн байдлаар цасны хүн буюу алмас гэж тодорхойлжээ. Анчдын баталж буйгаар алмасыг олох үед тэрбээр амьсгал хураагаагүй байсан гэнэ. Ямар нэг амьтантай тулалдаж хүнд шархадсаны улмаас үхсэн гэх энэ учир битүүлэг амьтны цогцос найдвартай газар, хөлдөөгчид хадгалагдаж байгаа аж. Эрдэмтэд түүнээс ДНХ-ын шинжилгээ авсан бөгөөд шинжлэх ухааны олон салбарт шинэ нээлт болно хэмээн олзуурхаж байна.

Ж.Эрдэнэ, "Өнөөдөр", 2008, №191

Америкчуудын 70 хувь нь 18 нас хүрэлгүй бэлгийн харьцаанд ордог

АНУ-ын ашгийн бус хоёр байгууллагын хийсэн судалгаагаар залуу америкчуудын бараг тал хувь нь 25 нас хүрэхээсээ өмнө бэлгийн замын ямар нэг өвчин авдаг болох нь тогтоогджээ. Мягмар гарагт хэвлэгдсэн уг судалгаанаас үзвэл 2000 онд 15-24 насны залуусын дунд бэлгийн замын халдварт өвчний тохиолдол есөн сая байжээ. Судалгаагаар өнгөний өвчин туссан 18.9 сая америкчуудын 48 хувь буюу 91 сая нь 15-24 насны залуус байгаа нь түгшүүр төрүүлэх тоо аж. Судалгаагаар залуу америкчуудын бараг 70 хувь нь 18 нас хүрээгүй байхдаа бэлгийн харьцаанд ордог болохыг тогтоожээ.

“Өнөөдөр” сонины 2004 оны № 047

Алтаар хийсэн фото аппарат

Амьд явбал алтан аяганаас ус ууна гэдэг үг цагийн аяст хуучрах янзтай. Орчин үед аяга байтугай хэрэглэх хүн олширч, үнэт металаар хийсэн эд зүйлс ахуйн хэрэглээнээс хальж албан тасалгаанд дүнхийх мөч ойртжээ. Тухайлбал, Арабын Нэгдсэн Эмиратад болсон ЖИТЕКС үзэсгэлэнгийн үеэр их биеийг нь 24 каратын алтаар бүрсэн Лазер Жет П 2015 принтерийг танилцуулжээ. Харин зураг дээрх Пентакс ЛХ Голд фото зургийн аппаратад 18 каратын алт орсон байна. Уг аппаратыг 1981 онд Пентакс компаниас ЛХ СЛР загварын 10 сая дахь камерыг үйлдвэрлэн гаргасаны ойг тохиолдуулан ердөө 300 ширхгийг бүтээснээс 200-г Японы баячууд цуглуулгадаа авчээ.

“Өнөөдөр”, 2006, №288

Алтаар хийсэн сонин

“Хятадын цэцэглэлтийн үе” нэртэй алтаар хийсэн сонинг БНХАУ-д хэвлэжээ. Гуандун мужийн Шиньжэн хотод түүнийг танилцуулах ёслолын ажиллагаа боллоо. Энэ сонинд сүүлийн жилүүдэд болсон Бүх Хятадын ардын төлөөлөгчийн хурлын талаар бичжээ. Тусгай болон цуглуулгын гэсэн хоёр хувилбараар нийт 36 хувь хэвлэсэн байна. Нэг сонинд 500 гр алт орсон бөгөөд 8100 ам.долларын үнэтэй. Харин тусгай дугаарт 200 гр алт орсон бөгөөд 3500 ам.доллараар үнэлжээ.

“Өдрийн сонин”-ы 2005 оны №035

Азаар амьд үлдсэн бяцхан охин

Таван настай Руби Бустаманте хэмээх охин Калифорнийн элсэн цөлд 10 хоножээ. Түүний ээж 26 настай Норма машинтай явж байгаад жолоо алдаж замын хажуу руу өнхрөхөд цуг явсан бяцхан охин нь амьд үлдсэн байна. Руби охин машинд 10 хонохдоо хийжүүлсэн ус, жигнэмэг идэж байсан гэнэ. Өнгөрсөн пүрэв гарагт зам засаж байсан ажилчин машиныг олж тэр дороо түргэн дуудсан байна. Эмнэлэгт ирэхэд охины бие зүв зүгээр байсан бөгөөд маш их өлссөн байжээ. Нас барсан эмэгтэй Рубигаас гадна таван хүүхэдтэй юм.

“Өдрийн сонин”-ы 2004 оны №093

Ажилгүй аав, хүү хоёр 76 сая евро хожлоо

55 настай ажилгүй франц эр, 22 настай хүүгийн хамт “Euro Millions” сугалаанаас 76 сая евро хожлоо. “Зурагтаар сугалааны тохирлоо тааруулаад сууж байхдаа өөртөө итгээгүй, дараа нь баярласандаа уйлсан” хэмээн Францын сугалааны түүхэнд байгаагүй дээд амжилтын эзэд ярьжээ. “Евро Миллион”-оос хамгийн их хожил Ирландын иргэн эмэгтэйд таарч 2005 оны 6 дугаар сард 112 сая еврогоор тогтоосон байна. Италийн “Суперенелотто”гоос 105 сая евро хожсон азтан тодорч байж. Сугалаат хонжворын түүхэнд хамгийн ихээр баяжсан хүн бол 2002 онд 314.9 сая ам.доллар хожсон Америкийн иргэн эмэгтэй гэнэ.

“Өнөөдөр” сонины 2005 оны №220

Австралид тэмээ илүүджээ

Австралийн хүн ам сийрэг нутгаар амьдардаг 600 мянга гаруй зэрлэг тэмээ хүрээлэн буй байгальд хор хөнөөл учруулж байгаагаас “цаазын тавцанд” очих аюулын ирмэгт иржээ. “Гардиан” сонинд бичсэнийг үзвэл, 2005 он гэхэд тоо толгой нь нэг саяас давах энэ амьтны өсөлтийг зохицуулах талаар Австралийн засгийн газар махны үйлдвэрүүдийн төлөөлөгчид, уугуул оршин суугч, газрын эздийг оролцуулсан уулзалтыг дөрөвдүгээр сард зохиох юм байна. Эрдэмтдийн үзэж байгаагаар жил тутам 15 мянган тэмээ устгах шаардлагатай аж. Чингэхдээ нисдэг тэргэнээс мэргэн буучаар буудуулахаас өөр арга одоогоор олоогүй гэнэ. Тэмээг амьдаар нь экспортлоход жилдээ 2.5 сая доллар олдог бол заазалж гаргах нь хэд дахин илүү ашиг өгөх аж.

О.Тогоо, “Өнөөдөр” сонины 2005 оны №028

Бодол

Хоёр найз хүүхэн уулзав. Нэг нь учиргүй бодлогоширон суужээ. Нөгөө нь - Чи юу бодчихоо вэ? - Чиний бодож байгааг л бодож байна.
- Пээ яасан муухай юм боддог юм бэ?

Наймдугаар хичээл

ICHIBAN CHIKAI GINKŌ WA DOKO DESS KA? (8)

·      Япон бол голдуу бэлэн мөнгөөр наймаа худалдаа хийдэг орон. ·      Хаа ч явсан бэлэн мөнгөтэй явах хэрэгтэй. Ялангуяа томоохон хот, жижиг сууринд мөнгө авах төвөгтэй. Учир нь тэр болгон банк гадаадын картуудыг хүлээн зөвшөөрдөггүй, зөвшөөрлөө өндөр татвар авдаг учир хангалттай бэлэн мөнгөтэй явах нь хамгийн зөв арга. ·      Банкууд өглөөний 9-өөс үдээс хойш 15 цаг хүртэл ажилладаг. Хагас бүтэн сайнд ажилладаггүй. Банк бүрийн амралт янз бүр. ·      Гадаадын валютыг зөвхөн банкинд солино. Citibank  нэлээд нөлөөтэй. Сүүлийн үед Английн HSBC  банкны салбарууд энд тэнд нэлээд байгуулагдаж эхлээд байна. ·       Кредит картаар голдуу үнэтэй дэлгүүр, ресторан, зочид буудлуудад л үйлчилнэ. ·      АТМ -д гадаадын картуудыг хэрэглэж болохгүй. Үйлчилгээ нь голдуу банкны ажиллах цагаар байдаг. Банк хаасны дараа болон амралтын өдрүүдэд илүү мөнгө төлж үйлчилгээ хийлгэнэ. ·      АТМ машинууд голдуу 24 цагийн үйлчилгээтэй дэлгүүрүүдийн дотор бий. ·      НӨАТатвар Японд 5 % -тай байдаг. Та 100 йэний бараа авлаа гэж бодоход 105 йэн төлнө. Харин Duty Free Shop-уудад таны паспортыг үзээд энэ татварыг хөнгөлөж өгдөг. ·      Гурван сараас дээш хугацаагаар оршин суугч банкны данс нээлгэхэд ямар ч асуудалгүй амархан.

Ойрхон банк хаана байна вэ?

Ichiban chikai ginkoō wa doko dess ka?

Ойрхон мөнгө солих газар хаа байна?

Ichiban chikai ryōgae-jo wa doko dess ka?

АТМ хаана байна вэ?

Ginkō no ATM wa doko dess ka?

Зааж өгнө үү?

Misete kudasai

Би  ... –ийг йэнээр солимоор байна?

... o en ni kaetai dess.

Монгол мөнгө

Mongoru togrog

Америк доллар

Doru

Англи паунд

Igiriss pondo

-ийн солих ханш хэд байна вэ?

... reto wa ikura dess ka?

Үүнийг солиж өгнө үү?

Kore o kaete kudasai

Би кредит картнаас мөнгө авч болох уу?

Kono krejitto kādo de genkin o hiki-dasemass ka?

Тасалбар өгнө үү?

o-kanjo onegai shimass.

Хэд болж байна?

Ikura dess ka?

Би уридчилан төлөх үү?

Maebarai dess ka?

Би хаана төлөх вэ?

Doko de haraeba ī dess ka?

Би энэ кредит картаар төлж болох уу?

Kono krejitto-kādo haraemass ka?

Би замын чекээр төлж болох уу?

Kono toraberāzu chekk de haraemass ka?

Надад тасалбар өгнө үү?

Reshīto o onegai shimass

Би үүнийг төлнө өө.

Watashi ga haraimass

За би төлнө, хариуцана, даана.

Watashi no ogori dess!

Долоодугаар хичээл

ЯПОН ХЭЛНИЙ ҮЙЛ ҮГ

Аливаа хэлэнд үйл үг маш чухал үүрэгтэй. Үйл үггүйгээр, үйл үгийг тогтоохгүйгээр, харилцана, ойлголцоно гэж байхгүй. Япон хэлний нэр, үйл үг, үгүүлбэрийн байрлал бол монгол хэлтэй эгээ адилхан учраас монгол хүнд маш ойлгомжтой, амархан. Мөн бие, тоо, хүйсээр хувирдаггүйгээрээ ижил аж. Хамгийн гол нь үйл үгээ цээжилэх хэрэгтэй. Япон хэлний үйл үгийг үндсэнд нь гурван бүлэгт хуваадаг аж.

Нэгдүгээр бүлэг буюу -u төгсгөлтэй үйл үг:

Үүнийг үйл үгийн үндсэн хэлбэр буюу толь бичгийн хэлбэр гэх бөгөөд Godandoushi буюу Godan үйл үг гэж нэрлэдэг.

• hanasu - ярих, хэлэх
• kaku - бичих
• kiku - сонсох
• matsu - хүлээх
• nomu - уух

Хоёрдугаар бүлэг буюу iru and eru төгсгөлтэй үйл үг:

Энэ нь мөн үйл үгийн үндсэн хэлбэр бөгөөд Ichidan-doushi буюу Ichidan үйл үг хэмээн нэрлэдэг аж.

Iru төгсгөлтэй үйл үг:

• kiru - өмсөх
• miru - харах
• okiru - босох
• oriru - буух
• shinjiru - итгэх

Eru төгсгөлтэй үйл үг:

• akeru - нээх, онгойлгох
• ageru - өгөх
• neru - унтах
• taberu - идэх

Зарим дүрэм бус үйл үг бий. Доорх бүлэг үгс нэгдүгээр бүлэгт хамаарах боловч iru болон eru – ээр төгсөж байна гэж үздэг.

• hairu - орох
• hashiru - гүйх
• iru хэрэг болох
• kaeru буцах,
• kagiru хязгаарлах
• kiru таслах, хэрчих,
• shaberu чалчих, ярих
• shiru мэдэх

Гуравдугаар бүлэг: Дүрэм бус үйл үг

Япон хэл kuru - ирэх буюу suru - хийх хэмээх утгатай зөвхөн хоёрхон дүрэм бус үйл үгтэй. Suru хэмээх үйл үгийг их хэрэглэдэг. Монгол хэлээр бол хийх, тэгэх ингэх гэсэн шиг утгатай. Мөн маш олон нэр үгтэй нийлж үйл үгийн утга бүтээдэг. Ялангуяа хятад хэлний болон барууны хэлнүүдийн харь үгтэй хорших нь их гэнэ. Жишээ нь:

• benkyousuru - сурах
• ryokousuru - аялах
• yushutsusuru - экспортлах
• dansusuru - бүжиглэх
• shanpuusuru - шампундах

Зургаадугаар хичээл

5 (go) WATASHI NO MEISHI DESS

·      Хүн хоорондын зай гэж нэг юм японд маш чухал юм. Хүнд хэтэрхий ойртож болохгүй, биед нь хүрч болохгүй, ойр зогсох суух хэрэг гарвал уучлал хүсэх байдлыг толгойгоо дохих ч юм уу, ямар нэг байдлаар ойлгуулах хэрэгтэй. Ярихдаа ч гэсэн үүнийг анхаарах учиртай. Хэт ойроос ярих юм уу, манайхан хоорондоо харицдаг шиг цохиж авах, мөрөөр нь тэврэх, татах, чангаах, гарыг удаан барих гэх мэт хориотой. ·      Япончууд барагтай бол гар баридаггүй, толгой бөхийн мэндчилдэг. Манайхан сүүлийн үед гарах барих их дуртай болоод байгааг анхаараарай. ·      Зөөлөн аядуу ярих хэрэгтэй. Хашгирч орилж, чанга чанга ярихгүй. ·      Олон нийтийн газар найтаах болбол нийтийн дунд аль болох цаас алчуур хэрэглэж, зөөлөн бүдэг найтаахыг хичээх хэрэгтэй. Манайхны хэлдэг нусны алчуур, гарын цаас байнга авч явууштай. ·      Хүмүүс рүү хуруугаараа чичиж зааж болохгүй. Хэрэв заах хэрэг гарвал заавал алгаа дэлгэж гараараа хүндэтгэн заана. ·      Япончууд бэлэг солилцох нарийн ёс журамтай улс. Хэрэв та хэн нэгний гэрт уригдсан бол заавал бэлэгтэй очоорой. Мэдээж нутгаасаа авчирсан юм байвал дээр байх, тийм юмгүй бол дэлгүүрээс ойр зуурын бялуу, жигнэмэг, боов, вино авч очиж болно. Харин боодолд нь анхаараарай. Том дэлгүүрүүдэд бэлгэнд зориулж боож өгнө үү гэвэл янзтай сайхан боогоод л өгнө. Мөн юмыг яаж мэдэх вэ нөөц бэлэгтэй явсан нь дээр. ·      Хэрэв та өөрөө хүнээс бэлэг авбал маш их баярлаж байгаагаа хамт зургаа авахуулах ч юм уу, ямар нэгэн байдлаар заавал илэрхийлэх хэрэгтэй.

Би .... гэдэг хүн.                                   Watashi wa … dess

Монгол хүн, Англи хүн                          mongoru-jin igiriss-jin,

Миний нэр Жанцан.                              Watashi wa Jantsan san

Таны нэр хэн бэ?                                  o-namae wa nan dess ka?

Сайн байна уу та?                                 O-genki dess ka?

Сайн, сайн байна уу?                            genki dess, anata wa?

Би амарч явна.                                                 Kyūka de koko ni mass

Би ажлаар яваа хүн.                             Shigoto de koko ni imass

Би анх удаа Японд ирж байна.              nihon wa hajimete dess

Би анх Токиод ирж байна аа                 Tōkyō wa hajimete dess

Та гадаад оронд явж байсан уу?           gaikok ni itta ga arimass ka?

Надад их аятай сайхан байна аа.          taihen tanoshikatta dess

За ёстой их баярлалаа.                        go-chisō-sama deshta

Маш их баярлалаа.                               Arigatō gozaimass

Tа чинь ёстой өглөгийн эзэн юм аа.     

o-sewa ni narimashta, arigatō gozaimass

Танилцсандаа талархаж байна.            o-ai dekite tanoshukatta dess

Энэ миний нэрийн хуудас.                     Watashi no meishi dess

Энэ миний хаяг.                                    Watashi no jūsho dess

Энэ миний утасны дугаар.                     Watashi no denwa-bango dess

Тавдугаар хичээл

Япон хэлний мэндчилгээний хэлбэрүүд

Нийгмийн харилцаанд нэгэнт оролцож байгаа бол мэдээж төрөл бүрийн тохиолдолд хэлэх мэндчилгээний үг, хэллэг зайлшгүй хэрэг болно. Доор хамгийн их хэрэг болж мэдэх зарим үг, хэллэгээс танилцуулж байна.

Баяр ёслол

Баяр хүргэх:
Баярын мэнд дэвшүүлэе. Omedetou gozaimasu.
Баярын мэнд хүргэе. Omedetou.

Gozaimasu гэдэг хэлбэр нь маш хүндэтгэлийг илэрхийлнэ. Хариуд нь Arigatou юмуу arigatou гэж хэлнэ.

Төрсөн өдрийн баяр хүргэх:

Төрсөн өдрийн баярын мэнд дэвшүүлэе.
O-tanjoubi omedetou gozaimasu.

Төрсөн өдрийн мэнд хүргэе.
Tanjoubi omedetou.

Хуримлаж байгаад тань баярын мэнд дэвшүүлэе.
Go-kekkon omedetou gozaimasu.

Хуримын баярын мэнд хүргэе.
Kekkon omedetou.

Мөн о болон go гэсэн нөхцөлүүдийг нэмж хэрэглэвэл маш хүндэтгэлтэй утгатай болно.

Хэн нэгэн хүн өвчтэй зовлонтой үед:

За бие чинь яаж байна даа? Guai wa ikaga desu ka?

Ханиад гайгүй юу? Kaze wa ikaga desu ka?

Тусласанд баярлалаа, Okagesama de yoku narimashita.
бие овоо болж байна.

Okagesama de гэдэг хэлбэрийг ямар нэгэн сайн мэдээ болон хариу дуулгахад хэрэглэдэг ажээ.

Дөрөвдүгээр хичээл

4 (yon) Түлхүүр үгс

·         Японы хэв ёс: Та гудамж, нийтийн тээврийн хэрэгсэлд явж байхдаа юм, идэж ууж болохгүй. Гудамж, талбай маш цэвэрхэн. Хэн ч хог хаяхгүй, өөрийнхөө тарьсан хогийг өөрөө авч явж хогийн саванд хийнэ. “Хүн бүр бага балчираасаа туйлын” цэвэрч болж хүмүүжжээ.  ·         Япон бол маш тайван орон, хулгайд юмаа алдах, дээрэмдүүлэх вий гэж санаа зоволтгүй. Гэхдээ болгоомж юунд илүүдэх билээ. ·         Япончууд зочноо голдуу ресторанд дайлдаг. Ажил төрлийн болоод гэр бүлээрээ мэдэх зочид бол хаа нэг гэр орондоо урина, бусад тохиолдолд гадуур хооллоно. ·         Айлд болон зарим албан газар зочилбол tatami дээр гишгэхийн өмнө гутлаа заавал тайлах учиртай тул та цоорхой оймс, трико өмсөх вий. Зарим япон ресторанууд ч татамитай байдаг. ·         Зундаа их чийгтэй халуун учраас богино ханцуйтай цамц өмсөж, биедээ ус байнга авч явах хэрэгтэй. Мөн нойтон алчуур болон дэвүүр авч явбал хэрэг болно шүү.

Надад ... хэрэгтэй байна.                      ... o onegai shimass

Би тасалбар авая.                                reshīto o onegai shimass

Би утсаар ярих хэрэгтэй байна. denwa a kaketai dess

Такси авмаар байна.                             takshī o yonde kudasai

Би/бид ...-ж/ч болох уу?                        ...shtemo ī dess ka?

Би барьж болох уу?                              unten shtemo ī dess ka?

Би хаанаас аппарат авах вэ?                kamera wa doko de kaemass ka?

Би хаанаас гар утас авах вэ?                keitai denwa doko de kaemass ka?

Би үүнийг яаж ажиллуулах вэ?             dono yō ni tsukaeba i dess ka?

Энийг японоор юу гэх вэ?                     kore wa nihongo de nan to īmass ka?

Хэзээ?                                                 itsu?

Хэдэн цагт?                                          Nan-ji ni?

Галт тэрэг хэдэн цагт хөдлөх вэ?         densha wa nan-ji ni demass ka?

Хэдэн цагт гарах билээ?                       chekk-auto wa nan-ji dess ka?

Хэдэн цагт онгойх вэ?                          itsu akimass ka?

Хэдэн цагт хаах вэ?                              itsu shimarimass ka?

Өнөө өглөө                                           kesa

Үд дээр                                                            gogo

Өнөө орой                                            konya

Өнөөдөр                                               kyō

Маргааш                                               ashta

Өчигдөр                                               kinō

Одоо                                                    ima

Дараа                                                   ato de

Гуравдугаар хичээл

3 (san) ТҮЛХҮҮР ҮГС

Та япон хүнтэй уулзвал юуны өмнө нэрийн хуудсаа өгөөрэй. Япон хүнээс нэрийн хуудас авангуут шууд халааслаж болохгүй. Аваад нэрийг нь маш хянуур харж, зөв сайхан дуудахыг хичээх хэрэгтэй. Хэрэв буруу бол өөрөө засаад хэлээд өгнө. Нэрийг нь дуудахдаа овгийн ард – san хэмээх үг залгаж дуудаарай. Жишээлбэл, хатагтай Юки Хара бол Хара сан болно. Мөн ширээнд суугаа бол урдаа тавиад нэрийг нь аль болох хурдан тогтоохыг бодууштай. Япочууд их нямбай улс учраас хүний нэр усанд маш болгоомжтой ханддаг ард түмэн.

Энэ ямар үнэтэй вэ? ...wa ikura dess ka?

Тэр ямар үнэтэй вэ? sore wa ikura dess ka?

Гадил ямар үнэтэй вэ? banana wa ikura dess ka?

Зураг ямар үнэтэй вэ? chizu wa ikura dess ka?

Зургийн аппарат ямар үнэтэй вэ? kamera wa ikura dess ka?

Орох тасалбар ямар үнэтэй вэ? nyū-jō-ryō wa ikura dess ka?

... хаана байна вэ? ...wa doko dess ka?

Банк хаа байна вэ? ginkō wa doko dess ka?

Жуулчны газар хаа байна вэ? ryokō annai-jo wa dokko dess ka?

Жорлон хаа байна вэ? toire wa doko dess ka?

Зочид буудал хаа байна вэ? hoteru wa doko dess ka?

Ойрхон ... байна уу? ichiban chikai ...

Ойрхон ... хаа байна вэ? ichiban chikai ... wa doko dess ka?

Ойрхон эмийн сан хаа байна? Ichiban chikai yakkyok wa doko dess ka?

Ойрхон зочид буудал хаа байна? Ichiban chikai hoteru wa doko dess ka?

Ойрхон цагдаагийн газар хаа байна? Ichiban chikai kōban wa doko dess ka?

Энэ ... уу? ... dess ka?

Хол уу? tōi dess ka?

Ойрхон уу? chikai dess ka?

... байна уу? ... wa arimass ka?

Халуун рашаан байна уу? onsen wa arimass ka?

... байхгүй. ... wa arimasen

Алчуур байхгүй байна. taoru wa arimasen.

Хоёрдугаар хичээл

2 (ni)    ТҮЛХҮҮР ҮГС

Япончууд тийм, үгүй гэсэн шууд зөвшөөрөх буюу үгүйсгэх үг хэрэглэдэггүй. Харин үүний оронд ī dess ne буюу аятайхан юмаа, зүгээр юм, тийм үү гэсэн шиг утгатай үгийг хэрэглэнэ. Харин ī-е гэвэл үгүй гэсэн утгатай үг. Үүний оронд мөн gomen nasai  буюу өршөөгөөрэй гэсэн утгатай үг хэрэглэнэ.

... -аарай⁴                                                o kudasai

Нэг кофе авъя                                          kōhi o kudasai

Нэг коко кола авъя                                koka-kora o kudasai

Би ... авмаар байна.                              ... onegai shimass.

Нэг шилэн аяга/стакан өгөөч.               Gurass onegai shimass.

Сэрээ авъя, болох уу?                           fōku onegai shimass

... байна уу?                                             ... wa arimass ka?

Танайд газрын зураг байна уу?              chizu wa arimass ka?

Танайд ил захидал байна уу?                postokādo wa arimass ka?

Танд шуудангийн марк байна уу?          kitte ga arimass ka?

Танайд сүү байна уу?                            miruku wa arimass ka?